Algemeen

Het onderzoek Lezen graag! (Margriet Chorus, 2007) was de directe aanleiding van Stichting Lezen om een leesbevorderingsproject in het mbo te starten. Dit project kreeg een vervolg met het project Bouwstenen voor leesbevordering in opleidingen pedagogisch werk (PW) en onderwijsassistent (OA). Zo werd een nieuwe impuls gegeven aan de activiteiten voor leesbevordering in het mbo. Het project had als doel de beroepscompetenties van studenten Pedagogisch werk (PW) en Onderwijsassistent (OA) te versterken voor lezen en leesbevordering.

Uit onderzoek blijkt dat studenten in de mbo-opleidingen te weinig lezen om in hun beroep kinderen en ouders te stimuleren tot (voor-) lezen. Daarbij komt dat docenten in deze opleidingen vaak over onvoldoende mogelijkheden en middelen beschikken voor de bevordering van lezen en leesplezier van de studenten. Pas als studenten meer, beter en met plezier gaan lezen, kunnen zij zich met succes inzetten voor leesbevordering in kinderopvang en onderwijs.

Praktische informatie

Het project Bouwstenen voor leesbevordering in opleidingen PW en OA liep tot voorjaar 2014. Scholing van docenten, pilots voor samenwerkingsverbanden en de ontwikkeling van leermiddelen en docentenmaterialen vormen belangrijke pijlers van het project. De leermiddelen en docentenmaterialen die in het kader van het project zijn ontwikkeld zijn gratis toegankelijk voor mbo docenten werkzaam met studenten PW en OA.

Initiatiefnemers

Cinop in opdracht van Steunpunt Taal en Rekenen mbo en Stichting Lezen

Materiaal

Docentengids Competent in leesbevordering

Een gids waarin bestaande initiatieven, materialen en middelen voor het eerst zijn gebundeld. De docentengids biedt tevens ondersteuning bij de legitimering en borging van voorlezen en leesbevordering in het curriculum van de opleidingen PW en OA.  De gids is ook te bestellen bij uitgeverij SWP.

Docentengids (Pdf)

Aanvullingen op de docentengids

• Het inzetten van boeken in diverse pedagogische contexten (Pdf)
• Boeken introduceren (Pdf)
• Omgaan met boeken (Pdf)
• Manieren om prentenboeken in te zetten (Pdf)
• De rol van de bibliotheek bij verankering van leesbevordering in de opleidingen (Pdf)
• Taal en leesontwikkeling: Historische achtergronden: sprookjes, sagen en legenden (Pdf)
• Een rijke leesomgeving: Lezen hoort erbij (Pdf)

 Lessuggesties

• De verteltafel (Pdf)
• Kamishibai oftewel het vertelkastje (Pdf)
• Boekkeuze: hoe kies ik een boek? (Pdf)
• Jeugdliteratuur: de moraal van het verhaal (Pdf)
• Vakliteratuur, les 1: Vaktijdschriften: een eerste oriëntatie (Pdf)
• Vakliteratuur, les 2: Hoe gebruik ik vakliteratuur in de praktijk (Pdf)
• Een rijke leesomgeving: De boekenhoek inrichten (Pdf)
• Een rijke leesomgeving: Sfeer bouwen, plezier verschaffen (Pdf)
• Een boek met een bijzonder thema (Pdf)
• Ze leefden nog lang en gelukkig... (Pdf)
• Voorlezen met poppen (Pdf)
• Wat ik (voor)lees, maak ik zelf (Pdf)
• Promotie van een boek: Dit boek moet je lezen (Pdf)
• Het belang van rijmpjes en gedichten in de jeugdliteratuur: Rijmpjes en gedichten (Pdf)

Lesmodules

Landelijk worden verschillende leesbevorderingscampagnes uitgevoerd die ook geschikt zijn voor leesbevordering in de opleidingen. Voor de activiteiten: De Nationale Voorleesdagen, De Kinderboekenweek, De Voorleeswedstrijd en de Weddenschap zijn lesmodules ontwikkeld voor docenten. De lesmodules kunt u uiteraard aanpassen en actualiseren.

De Nationale Voorleesdagen en het Voorleesontbijt

De Nationale Voorleesdagen en het Voorleesontbijt vinden ieder jaar plaats in januari. Hieronder vind je het stappenplan en de lesmodule.

Stappenplan Nationale Voorleesdagen en Voorleesontbijt (Pdf)
Lesmodule Nationale Voorleesdagen en Voorleesontbijt (Pdf)

Kinderboekenweek

De module bestaat uit een drietal lessen, twee korte PowerPointpresentaties en een formulier ten behoeve van de stageopdracht. De module kan als geheel worden ingezet maar kan ook worden gezien als een 'keuzepakket' waaruit docenten de passende materialen, werkvormen en inhoudelijke onderdelen kunnen kiezen voor hun eigen lessen. De module voorziet ook in enige achtergrondinformatie over de Kinderboekenweek en links naar relevante websites. 

Lesmodule Kinderboekenweek (Pdf)
Lesmodule Kinderboekenweek (Word)
Stageformulier Kinderboekenweek (Pdf)
Stageformulier Kinderboekenweek (Word)
Quizvragen (Ppt)
Speeddaten (Ppt)

De Voorleeswedstrijd voor de opleiding OA

Voor leerlingen in het basisonderwijs en voor pabostudenten bestaat de Voorleeswedstrijd al langere tijd. Studenten OA komen in hun werkende leven veelal terecht in het basisonderwijs, waar zij naast de leerkracht een rol kunnen spelen in het stimuleren van leesplezier bij de leerlingen: door boeiend voor te lezen, door passende kinderboeken uit te kunnen zoeken en door zelf plezier in (voor)lezen uit te stralen. De Voorleeswedstrijd OA draagt bij aan het enthousiast én deskundig maken van studenten voor die leesbevorderende rol.

De lesmodule voor de Voorleeswedstrijd voor studenten Onderwijsassistent (OA) in het mbo kun je downloaden als word en pdf bestand.

Lesmodule Voorleeswedstrijd (Pdf)
Lesmodule Voorleeswedstrijd (Word)

De lesmodule bestaat uit een draaiboek bestaat met een aantal delen:

1. Informatie over de achtergronden, organisatie en uitvoering van de Voorleeswedstrijd OA.
2. Informatie over de voorbereiding van roc’s op de Voorleeswedstrijd OA, met daarbij een uitwerking van een aantal lessen die inhoudelijk voorbereiden op de Voorleeswedstrijd.
3. Een aantal scenario’s voor de Voorleeswedstrijd op het eigen roc; ofwel: hoe organiseer je de voorrondes van de Voorleeswedstrijd OA? Wat komt er kijken bij het organiseren van een finale van de Voorleeswedstrijd OA op het eigen roc?
4. Tips over de jurering van de Voorleeswedstrijd OA en een juryformulier dat je gebruikt om de voorlezende studenten te (laten) beoordelen op hun voorleeskwaliteiten.
5. Een aantal bijlages met materialen.

Bekijk het filmpje van de finale van de Voorleeswedstijd 28 januari 2014

Toolkit voor bibliotheken

De toolkit is een flexibel instrument voor basisbibliotheken, gericht op informatievoorziening over doelstellingen, doelgroep, organisatie en inrichting van het onderwijs van opleidingen PW en OA op mbo-scholen en samenwerkingsmogelijkheden tussen bibilotheken en mbo.

Toolkit voor bibliotheken (Pdf)
Toolkit toelichting (Pdf)
Bijlage 1: startbijeenkomst Voorleeswedstrijd (Ppt)
Toolkit werkbladen (Pdf)